Τρίτη 3 Μαρτίου 2015

«Αλίμονο στους λαούς που έχουν ανάγκη από ήρωες»


"Ο άνθρωπος μεταβάλλεται σε ήρωα όταν εκτελέσει μια ασυνήθιστη και αξιέπαινη πράξη......Ενίοτε αληθινά πρόσωπα κατορθώνουν με ανάλογες πράξεις να φθάσουν στο ηρωικό status και να θεωρούνται ήρωες από τους συνανθρώπους τους. Η διαδικασία της ηρωοποίησής τους συνήθως συμπληρώνεται με την γοργή ανάπτυξη ενός συμπλέγματος μύθων γύρω από τον ήρωα, ενώ συχνά του αποδίδονται δυνάμεις πέρα από εκείνες που κατέχει ο μέσος άνθρωπος. Η κοινωνική ανθρωπολογία, αντιμετωπίζοντας το θέμα -εκτός από την μυθολογική- και στην κοινωνιολογική του διάσταση, θεωρεί επίσης τον ήρωα ως ανάγκη μιας κοινωνίας ή ενός έθνους που χάνει τα ηθικά και πολιτισμικά του ερείσματα. Ο ήρωας στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί ένα ηθικό πρότυπο για τα νεαρά μέλη μιας κοινωνίας, αλλά και μια εξιλεωτική πράξη για την εγγενή αδυναμία της να αντιμετωπίσει τα πρακτικά της προβλήματα."  - Πηγή

Την κουβένταν στον τίτλον της σημερινής ανάρτησης είπεν την ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, για όσους ενδιαφέρονται. Αφορμή της ανάρτησης η σημερινή 58η επέτειος που το θάνατον του Γρηγόρη Αυξεντίου, μέσα στο κρυσφήγετον του στο Μαshιαιράν, ενώ επολεμούσεν με δεκάδες άγγλους στρατιώτες. Σε κάποιαν πιο παλιάν ανάρτησην εχρησιμοποίησα το παράδειγμαν του Αυξεντίου τζιαι της επιλογής του να πεθάνει μαχόμενος, ως μια άλλη έκφανση του λεγόμενου "ψυχολογικού εγωισμού", δηλαδή της ερμηνείας κάθε ανθρώπινης πράξης μέσα που "εγωιστικά κριτήρια". Ο Αυξεντίου, μετά την φερόμενην ως προδοσίαν του κρυσφηγέτου του, είshιεν μπροστά του θκιό επιλογές: 1) Την παράδοσην, η οποία θα του επρόσφερεν το "υπέρτατον αγαθόν", τη ζωήν του, αλλά πιθανόν αφενός να τον οδηγούσεν σε φριχτά βασανιστήρια τζιαι ενδεχόμενην προδοσίαν συναγωνιστών του τζιαι αφετέρου σε ατίμωσην ως ο συλληφθής υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, 2) το θάνατον, ο οποίος του εστερούσεν τη ζωήν αλλά παράλληλα θα τον εκαθιστούσεν ήρωαν, όπως τον ορίζει τζιαι η Βικιπαίδεια, δηλαδή "ένα ηθικό πρότυπο για τα νεαρά μέλη μιας κοινωνίας" τζιαι μια πηγή δύναμης για τον απλό λαόν που εδοκιμάζετουν που την σκληρότηταν της αποικιοκρατίας, ιδιαίτερα κατά τον ένοπλον αγώναν. Εν εύλογον λοιπόν, να επέλεξεν ως άθρωπος συνειδητοποιημένος, την επιλογήν που τον έκαμνεν, υπό τις περιστάσεις, πιο ευτυχισμένον. Ήταν εν τέλει, μια "εγωιστική" επιλογή.
Μεν ξεχνούμεν επίσης ότι ο "ήρωας" του ενός εν "μίασμαν" του άλλου. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου αγωνίστηκεν για τα εθνικιστικά ιδεώδη του λαού του, τα οποία προφανώς ήταν σε αντιδιαστολήν με τα εθνικιστικά ιδεώδη κάποιων άλλων (π.χ. των εγγλέζων ή τζιαι των τούρκων). Παραδείγματα πολλά. Ο Ατατούρκ για τους τούρκους εν μια μυθική μορφή. Για τους έλληνες εν ένας σφαγέας. Το ίδιον με σχεδόν ούλλους τους "ήρωες", με εξαίρεσην ίσως αθρώπους που ηρωποιηθήκαν για άλλα, πιο "οριζόντια" επιτεύγματα, όπως οι μεγάλες εφευρέσεις, τα έργα πολιτισμού κλπ.
Τέσπα, εν πολλές φορές που ακούμεν ότι την πραγματικήν πρόοδον της ανθρωπότητας φέρνουν κάποιοι λίγοι ιδεολόγοι, που εν έτοιμοι να υπερβάλουν εαυτόν τζιαι να θυσιάσουν την προσωπικήν τους ευμάρειαν για να προσφέρουν. Λες τζιαι εν μαζοχιστές τζιαι εν αντλούν κάποιου είδους "όφελος" που τούτον. Φυσικά, ο Μπρεχτ μάλλον εννοεί ότι σε μιαν υγιήν κοινωνίαν, όπου η προσωπική ευτυχία εν συνυφασμένη κάπως με την συλλογικήν, το να μοχθείς για το προσωπικόν καλόν σου θα είναι τζιαι τζιείνον συνυφασμένον με το κοινόν καλόν. Η δε προσφορά σου θα είναι κάτι το αυτονόητον, τζιαι τροποντινά ο κάθε άθρωπος, που το δικόν του μετερίζιν, θα είναι ένας μικρός ήρωας, χωρίς, όπως είπεν τζιαι ο Λέννον, να χρειάζεται να στήνουνται πράματα για να "σκοτώσεις ή να σκοτωθείς" για λλόου τους.


Αφού εσυναφέραμεν το Λέννον, ας βάλουμεν ακόμα μια φοράν το εν λόγω τραγούδι:




Σε μιαν κοινωνίαν τέθκοιαν, όπου ούλλοι θα είναι "ήρωες", θα καθίστανται πλέον μη αναγκαίοι ως "θρυλικές μορφές" τζιαι "πρότυπα για την νεολαίαν". Τζιαι δεν θα αντίκειται τούτον στην πραγματικήν επιδίωξην κάθε αθρώπου, που εν απλή τζιαι μονολεκτική: "ευτυχία".

Ώσπου να γίνουμεν ούλλοι "ήρωες" (άρα κανένας μας να μεν είναι), stay cool and keep rocking!

10 σχόλια:

  1. έχω την εντύπωση πως μπορεί και να μην είναι και τόσο δύσκολο να πεθάνεις για κάτι που θεωρείς αρκετά σοβαρό. Πάρε παράδειγμα τους περίπου 20,000 ξένους που πολεμούν στη Μέση Ανατολή για το Ισλαμικό Κράτος. Δεν το κάνουν για το καλό των άλλων. Βασικά μπορεί να το κάμνουν τζαι για το χάζι, αλλά δεν έχει σημασία. είναι έτοιμοι να θυσιαστούν και θυσιάζονται για ένα σκοπό άστα να πάνε κατά την άποψη μου.

    για αυτό εμένα με συγκινούν οι μικροί καθημερινοί ήρωες, που κανένας δεν ξέρει για αυτούς. το σπίτι με δκυο άνεργους γονιούς που προσπαθούν να μεγαλώσουν τα μωρά τους, ο άρρωστος που δεν παραπονιέται αλλά συνεχίζει τη ζωή του, ο εργαζόμενος που έσσει ένα δύσκολο εργοδότη αλλά δεν παραιτείται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ μαζί σου ότι η "ηρωοποίηση" ενδεχομένως να εν μια έκφανση του φανατισμού, αν τζιαι νομίζω πρέπει να ξεχωρίσουμεν την έννοιαν "ήρωας" που την έννοιαν "μάρτυρας". Οι μουσουλμάνοι "τζιχατιστές" θεωρούν τους εαυτούς τους ως "μάρτυρες", οι οποίοι θα "ανταμειφθούν" σε μιαν "μεταθάνατον" ζωήν. Ασχέτως αν ο Αυξεντίου ήταν πιστός ή θρήσκος, εν νομίζω στο μυαλόν του την ώραν της θυσίας να είshιεν "12 παρθένες". Εστάθμισεν τες επιλογές του τζιαι εθκιάλεξεν τζιείνην που τον έκαμνεν ευτυχήν. Όπως τζιαι οι "καθημερινοί αθρώποι" ή "αφανείς ήρωες" που ανέφερες. Διότι ακριβώς εν τούτον το point της ανάρτησης, εν τέλει εν υπάρχουν "ήρωες", υπάρχουν απλοί αθρώποι...

      Διαγραφή
    2. Συμφωνώ για τους αφανείς καθημερινούς ήρωες, μάνα. Θαυμάζω τους παραπάνω γιατί εν μακρύτερος ο αγώνας τους. Και δεν περιμένουν αναγνώριση που κανέναν.

      Διαγραφή
  2. Ούφφου λαλώ να ρίξω το επίπεδο της συζήτησης.
    1. είπε κανένας σε τούτους τους ανθρώπους πόσο άθλιο είναι το σεξ με παρθένα;

    2. όταν λέμε ότι θα έχουν 12 παρθένες... εννοούν κάθε φορά ή τούτες οι παρθένες είναι πάντα παρθένες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο καθένας με τα βίτσια του. Φαντάζομαι μόνον αρχικά εν παρθένες. Μετά "στρώνουν". Εν έχουμεν επίπεδο για να ρίξεις δαμέ μεν φοάσαι....

      Διαγραφή
  3. Αχαχαχαχαχαχαχα Μάνα for president (άμα κάνουμε εκλογές στα μπλογκς).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίουρα παίζει το "επικοινωνιακόν κομμάτιν" σαν επαγγελματίας.

      Διαγραφή
  4. συμφωνώ με τον μπρεχτ στην αρχική ορολογία του ήρωα , αλλά....

    η εγωιστική αντίληψη των πραγμάτων είναι άκρως ισοπεδωτική (για να μην πω ανήθική) αλλά και σίγουρα επικίνδυνη για τα συμπεράσματα και αποτελέσματα στα οποία οδηγεί.

    Ακόμα και εγωιστική να είναι η θυσία του αυξεντίου, υπάρχει μια χαώδης διαφορά (η οποία αποσιωπάται που την ανάλυση) μεταξύ του να δώκεις τη ζωή σου για ένα σκοπό ή να αφιερώσεις τη ζωή σου ας πούμε στα ρυάλια (πατώντας επι πτωμάτων στη διαδικασία).

    Είναι σαν να μπαίνει ένας γέρος στο λεωφορείο τζαι ο ένας να σηκώνεται για να κάτσει ο γέρος τζαι ο άλλος να κάθεται.
    με αυτή τη (ισοπεδωτική) λογική ,
    αυτός που σηκώθηκε είναι εγωιστής - και το έκαμεν για να κερδίσει τα θετικά σχόλια των γύρω του, του έδωκε μιαν απόλαυση στο να βοηθήσει τον συνάνθρωπό του κλπ κλ
    Αλλά δεν παύει να είναι εξίσου εγωιστής, με τζίηνο που δεν εσηκώστηκε γιατί θέλει να φκάλει τη διαδρομή καθιστός.
    Αρά αφού και οι δύο εγωιστές είναι, τότε οι ίδιοι είναι και οι πράξεις των δύο είναι οι ίδιες.

    Είναι πρόβλημα, γιατί αυτό οδηγεί σε μια κοινωνία , ανήθικη , αδύνατη να ξεχωρίσει το σωστό που το λάθος, το δίκαιο που το άδικό, το ηθικό που το ανήθικό.... Γιατί όλοι , δίκαιοι ή άδικοι είναι απλά εγωιστές.

    Ακόμα τζαι να έσσιει κάποια βάση, όσον δεν κάμνεις ένα βήμα πάρακατω, για να ξεχωρίσεις με κάποια άλλα κριτήρια τες πράξεις των ανθρώπων , τότε είναι αδύνατον όταν "μοχθείς για το προσωπικόν καλόν σου" αυτόν να είναι "συνυφασμένον με το κοινόν καλόν"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είχα πει τζιαι παλιά φίλε, δεν είναι το κίνητρον που αλλάσσει αλλά το αποτέλεσμαν. Δεν κρίνεις τον άλλον για τα κίνητρα του αλλά για το αποτέλεσμαν των επιλογών του. Αλλά πάντα τα κίνητρα εμπεριέχουν κάποιον "όφελος". Αλλιώς είσαι "μαζόχας". Υπό τούτην την έννοιαν, ούλλοι είμαστεν "εγωιστές" (άρα κακώς ο εγωισμός "διώκεται") αλλά φυσικά, δεν είμαστεν ίδιοι, αφού οι εκφάνσεις του εγωισμού μας διαφέρουν.

      Διαγραφή
    2. Αν λόγω χάρη ο νεαρός στο λεωφορείον (τζιαι ο Αυξεντίου τζιαι ο καθένας μας) κάμνει "συνειδητές επιλογές" (τονίζω το "συνειδητές") με αποκλειστικήν ζημιάν (υλικήν ή άϋλην) στον εαυτόν του τζιαι χωρίς το παραμικρόν (υλικόν ή άϋλον όφελος), τζιαι παρά το δυνητικόν όφελος προς τρίτους, στο ταπεινό μου μυαλουδάκιν είναι (σόρρυ για τη λέξη) απλά ο μαλάκας της υπόθεσης.

      Διαγραφή